Αν δεν είστε εξοικειωμένοι με το πλαίσιο του CASEL, σας συνιστούμε να διαβάσετε πρώτα αυτό το άρθρο, καθώς θα ενισχύσει σημαντικά την κατανόησή σας ως προς τις κοινωνικές δεξιότητες.
Δείτε το εδώ.
Εισαγωγή στην ανάληψη ρίσκου:
Η ανάληψη κινδύνου αναφέρεται στην προθυμία να βγει κανείς από τη ζώνη άνεσής του και να επιδιώξει ευκαιρίες παρά τις πιθανές αβεβαιότητες ή αποτυχίες. Τα παιδιά μαθαίνουν να αναλαμβάνουν κινδύνους μέσω της εξερεύνησης, του πειραματισμού, της υπέρβασης των ορίων και της επιδίωξης ευκαιριών ακόμη και μπροστά σε αντιξοότητες, ενώ οι ενήλικες αντιμετωπίζουν αποφάσεις που αφορούν αλλαγές καριέρας, επενδύσεις και προσωπικές σχέσεις. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων ανάληψης κινδύνου προάγει το θάρρος, την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα, επιτρέποντας στα άτομα να αδράξουν ευκαιρίες, να ξεπεράσουν εμπόδια και να επιτύχουν τις φιλοδοξίες τους. Σε έναν συνεχώς εξελισσόμενο κόσμο, η ανάληψη ρίσκου είναι απαραίτητη για την προώθηση της καινοτομίας και της δημιουργικότητας και την υιοθέτηση της αλλαγής.
Κεντρικός τομέας ικανοτήτων:
Η κοινωνική δεξιότητα της ανάληψης ρίσκου εντοπίζεται στους ακόλουθους βασικούς τομείς ικανοτήτων, και πιο συγκεκριμένα κάτω από μια βασική συμπεριφορά του κάθε τομέα:
Υπεύθυνη λήψη αποφάσεων: Εφαρμογή και αξιολόγηση των δεξιοτήτων λήψης αποφάσεων για την εμπλοκή σε ποικίλες καταστάσεις.
Κεντρικές συμπεριφορές που απαιτούν ανάληψη ρίσκου:
Η κοινωνική δεξιότητα εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε ηλικιακή ομάδα:
6-8 ετών:
Υπεύθυνη λήψη αποφάσεων:
Εξερευνητική λήψη αποφάσεων: Οι μαθητές κάνουν επιλογές που περιλαμβάνουν τη δοκιμή νέων πραγμάτων ή τη διερεύνηση διαφορετικών επιλογών.
Παράδειγμα: Ένα παιδί αποφασίζει να δοκιμάσει μια νέα δραστηριότητα στο σχολείο, όπως να ενταχθεί σε έναν σύλλογο ή να συμμετάσχει σε μια αθλητική ομάδα, για να εξερευνήσει τα ενδιαφέροντά του και να διευρύνει τους ορίζοντές του.
9-11 ετών:
Υπεύθυνη λήψη αποφάσεων:
Δοκιμάζοντας νέες δραστηριότητες: Οι μαθητές συμμετέχουν σε νέες δραστηριότητες που τους προκαλούν σωματικά ή πνευματικά.
Παράδειγμα: Ένα παιδί αποφασίζει να δοκιμαστεί σε μια σχολική παράσταση ή σε ένα μιούζικαλ, παρά το γεγονός ότι νιώθει άγχος για την οντισιόν, για να ακολουθήσει το πάθος του για τις θεατρικές τέχνες και να αναπτύξει τα ταλέντα του.
12-14 ετών:
Υπεύθυνη λήψη αποφάσεων:
Δοκιμάζοντας ηγετικούς ρόλους: Οι μαθητές αναλαμβάνουν ηγετικούς ρόλους ή ευθύνες στο σχολείο ή στην κοινότητα, οι οποίοι προάγουν την αυτοπεποίθηση και την πρωτοβουλία.
Παράδειγμα: Ένας έφηβος αποφασίζει να θέσει υποψηφιότητα για το μαθητικό συμβούλιο ή να αναλάβει εθελοντικά μια ηγετική θέση σε μια οργάνωση νεολαίας, αγκαλιάζοντας την πρόκληση της ηγεσίας και συμβάλλοντας θετικά στην κοινότητά του.
15-17 ετών:
Υπεύθυνη λήψη αποφάσεων:
Άφοβη επιδίωξη των ονείρων: Οι μαθητές δεν φοβούνται να κάνουν μεγάλα όνειρα και να κυνηγήσουν αυτά τα όνειρα ακόμη και αν φαίνεται αδύνατο να τα πραγματοποιήσουν.
Παράδειγμα: Ένας μαθητής λυκείου διερευνά επιχειρηματικά εγχειρήματα ή καινοτόμα σχέδια, παίρνοντας υπολογισμένα ρίσκα και αγκαλιάζοντας τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της επιχειρηματικότητας για να κυνηγήσει τα πάθη και τους στόχους του.
Προώθηση της ανάπτυξης της κοινωνικής δεξιότητας:
Για γονείς και φροντιστές:
Ανακαλύψτε το ιδανικό πρόγραμμα μαθημάτων για τα παιδιά σας στην πλατφόρμα, προσαρμοσμένο στις μοναδικές μαθησιακές ανάγκες και προτιμήσεις σας.
Υποδείξτε θετική συμπεριφορά ανάληψης κινδύνου: Δώστε το παράδειγμα και επιδείξτε θετική συμπεριφορά ανάληψης ρίσκου στη δική σας ζωή. Μοιραστείτε ιστορίες από στιγμές που πήρατε ρίσκα, ξεπεράσατε προκλήσεις και πήρατε πολύτιμα μαθήματα από τις εμπειρίες σας. Ενθαρρύνετε την ανοιχτή επικοινωνία και το διάλογο με τα παιδιά σχετικά με τη σημασία της ανάληψης υπολογισμένων κινδύνων για την επίτευξη των στόχων και των ονείρων τους.
Εξερευνητικές περιπέτειες στην ύπαιθρο: Οργανώστε εκδρομές στην ύπαιθρο, όπως πεζοπορίες στη φύση, εκδρομές για κάμπινγκ ή επισκέψεις σε τοπικά πάρκα, όπου τα παιδιά μπορούν να εξερευνήσουν και να ανακαλύψουν νέα περιβάλλοντα. Ενθαρρύνετέ τα να αναλαμβάνουν κινδύνους, όπως η πλοήγηση σε μονοπάτια, παρέχοντάς τους παράλληλα επίβλεψη και καθοδήγηση για να διασφαλιστεί η ασφάλειά τους.
Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή σε εξωσχολικές δραστηριότητες: Εντάξτε τα παιδιά σε εξωσχολικές δραστηριότητες, όπως αθλητικές ομάδες, μαθήματα τέχνης ή μουσικής, που τα προκαλούν να βγουν από τη ζώνη άνεσής τους και να δοκιμάσουν νέα πράγματα. Υποστηρίξτε τα στο να παίρνουν ρίσκα παρακολουθώντας τις προπονήσεις, επευφημώντας τα κατά τη διάρκεια των παραστάσεων και γιορτάζοντας τα επιτεύγματά τους, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.
Για τους εκπαιδευτές:
Αναθέστε δημιουργικά έργα: Αναθέστε έργα που απαιτούν από τους μαθητές να σκέφτονται δημιουργικά και να παίρνουν ρίσκα με τις ιδέες τους. Ενθαρρύνετέ τους να κάνουν καταιγισμό ιδεών για καινοτόμες λύσεις, να πειραματιστούν με διαφορετικές προσεγγίσεις και να σκεφτούν έξω από το κουτί.
Προσφέρετε παραδείγματα από τον πραγματικό κόσμο: Ενσωματώστε παραδείγματα από τον πραγματικό κόσμο και μελέτες περιπτώσεων στα μαθήματα για να καταδείξετε τη σημασία της ανάληψης ρίσκου σε διάφορες συνθήκες. Συζητήστε πώς τα άτομα και οι οργανισμοί έχουν επωφεληθεί από την ανάληψη υπολογισμένων ρίσκων.
Θέστε προκλήσεις με ανταμοιβές: Θέστε προκλήσεις ή στόχους για τους μαθητές που απαιτούν από αυτούς να αναλάβουν ρίσκα και να διευρύνουν τις ικανότητές τους. Προσφέρετε ανταμοιβές ή κίνητρα για τους μαθητές που βγαίνουν από τη ζώνη άνεσής τους και επιτυγχάνουν.
Ανατροφοδότηση και αναστοχασμός:
Ενθαρρύνετε τους μαθητές να προβληματιστούν σχετικά με τις εμπειρίες τους από τη λήψη αποφάσεων και την ανάληψη ρίσκου, προτρέποντάς τους να εξετάσουν τα αποτελέσματα, τις συνέπειες και τα διδάγματα που αποκόμισαν από τις ενέργειές τους. Κάντε ερωτήσεις ανοικτού τύπου που προτρέπουν σε αυτοαναστοχασμό, όπως: "Ποια ήταν η απόφαση που πήρατε; Ποιους παράγοντες λάβατε υπόψη σας πριν αναλάβετε αυτό το ρίσκο; Πώς κατέληξε; Τι μάθατε από αυτή την εμπειρία;"
Παρέχετε ανατροφοδότηση που αναγνωρίζει και εξυμνεί την υπεύθυνη λήψη αποφάσεων, το θάρρος και την ανθεκτικότητα, ενισχύοντας τις θετικές συμπεριφορές και στάσεις απέναντι στην ανάληψη ρίσκου. Αναγνωρίστε τις περιπτώσεις όπου οι μαθητές επέδειξαν προσεκτική εξέταση των κινδύνων και έλαβαν τεκμηριωμένες αποφάσεις, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Επισημάνετε την αξία του θάρρους και της ανθεκτικότητάς τους στην αντιμετώπιση των προκλήσεων.
Τονίστε τη σημασία της μάθησης από τα λάθη και τις αποτυχίες ως αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας ανάληψης ρίσκου. Ενθαρρύνετε τους εκπαιδευόμενους να προβληματιστούν σχετικά με το τι πήγε στραβά, τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει διαφορετικά και πώς μπορούν να εφαρμόσουν αυτές τις γνώσεις σε μελλοντικές προσπάθειες. Προσφέρετε εποικοδομητική ανατροφοδότηση που εστιάζει στις ευκαιρίες μάθησης που ενυπάρχουν στις αποτυχίες, αντί να εστιάζετε μόνο στις αρνητικές συνέπειες. Ενθαρρύνετε μια νοοτροπία που βλέπει τις προκλήσεις ως ευκαιρίες για ανάπτυξη και εξέλιξη.
Περισσότερες πηγές:
Παρακολουθήστε το "Why Kids Need to Take Risks" όπου η Heather Von Bank μιλάει για τη σημασία και τα οφέλη του "ριψοκίνδυνου παιχνιδιού" στο TEDx Talks.
Διαβάστε το "Risk-Taking Masterclass: How to Take Risks & Conquer Fears" στο Science of People.
Διαβάστε "Ενθαρρύνοντας την ανάληψη ρίσκου" στο community playthings.
Διαβάστε "7 λόγοι για τους οποίους η ανάληψη ρίσκου οδηγεί στην επιτυχία" στο Huffpost.
Διαβάστε "Το ρίσκο είναι απαραίτητο στην παιδική ηλικία - όπως και οι γρατζουνιές, οι εκδορές, οι πτώσεις και ο πανικός" στο The Gardian.
Παρακολουθήστε το "Ριψοκίνδυνες αποφάσεις - Μπορεί να είναι καλό πράγμα για τους εφήβους" από το Decision Education Foundation.
Συμπέρασμα:
Η υιοθέτηση της ανάληψης ρίσκου είναι απαραίτητη για την προώθηση του θάρρους, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας σε άτομα όλων των ηλικιών. Με την προώθηση δεξιοτήτων και στάσεων ανάληψης ρίσκου, οι γονείς, οι φροντιστές και οι εκπαιδευτές ενδυναμώνουν τα άτομα να εξερευνήσουν νέες ευκαιρίες, να ξεπεράσουν τις προκλήσεις και να επιτύχουν τις φιλοδοξίες τους, οδηγώντας στην προσωπική ανάπτυξη και κοινωνική πρόοδο.
Παραπομπές:
Frye, K. E., Boss, D. L., Anthony, C. J., Du, H., & Xing, W. (2022). Content analysis of the Casel framework using K–12 state SEL Standards. School Psychology Review, 1–15. doi:10.1080/2372966x.2022.2030193
Nafees , M., Mahmood , B., Farooq , M., Batool , Z., & Chaudhary, A. (2022). Impact of Risk-Taking attitude and Leadership Skills on Entrepreneurial Intentions of the Students of Business Administration in Punjab, Pakistan. Journal of Peace, Development and Communication, 06(02), 52–62. https://doi.org/10.36968/JPDC-V06-I03-04
Tay, B., Özkan, D., & Tay, B. A. (2009). The effect of academic risk taking levels on the problem solving ability of gifted students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1099-1104.
Davis, S., & Eppler-Wolff, N. (2009). Raising children who soar: A guide to healthy risk-taking in an uncertain world. Teachers College Press.