Αν δεν είστε εξοικειωμένοι με το πλαίσιο του CASEL, σας συνιστούμε να διαβάσετε πρώτα αυτό το άρθρο, καθώς θα ενισχύσει σημαντικά την κατανόησή σας ως προς τις κοινωνικές δεξιότητες.
Δείτε το εδώ.
Εισαγωγή στη διαχείριση σχέσεων:
Η διαχείριση σχέσεων αναφέρεται στην ικανότητα αποτελεσματικής οικοδόμησης και καλλιέργειας σχέσεων με άλλους. Αποτελεί βασική ικανότητα του μοντέλου CASEL. Οι δεξιότητες διαχείρισης σχέσεων είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες για την προώθηση θετικών κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, την επίλυση συγκρούσεων, την επίτευξη επαγγελματικής επιτυχίας, την καλλιέργεια συναισθηματικής νοημοσύνης, την προσαρμογή σε διαφορετικά περιβάλλοντα και την ενίσχυση της προσωπικής ευημερίας. Με την εκλέπτυνση αυτών των δεξιοτήτων από μικρή ηλικία και τη συνεχή ανάπτυξή τους καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους, τα άτομα μπορούν να διαχειρίζονται τις σχέσεις τους πιο αποτελεσματικά και να ευδοκιμούν τόσο στον προσωπικό όσο και στον επαγγελματικό τομέα.
Κεντρικός τομέας ικανοτήτων:
Η διαχείριση σχέσεων είναι μία από τις 5 βασικές ικανότητες του μοντέλου CASEL και μπορεί να οριστεί από τις ακόλουθες συμπεριφορές αναφοράς:
Συμπεριφορές αναφοράς:
Επικοινωνήστε και αλληλεπιδράστε αποτελεσματικά.
Καλλιέργεια εποικοδομητικών σχέσεων με τους άλλους.
Αντιμετώπιση διαπροσωπικών συγκρούσεων.
Κύριες συμπεριφορές που απαιτούν την κοινωνική δεξιότητα της διαχείρισης σχέσεων:
Η κοινωνική δεξιότητα εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε ηλικιακή ομάδα:
6-8 ετών:
Επικοινωνήστε και αλληλεπιδράστε αποτελεσματικά: Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, τα παιδιά μαθαίνουν τα βασικά στοιχεία της επικοινωνίας και της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Αναπτύσσουν την ικανότητα να εκφράζονται με σαφήνεια και να ακούν με προσοχή τους άλλους.
Παράδειγμα: Ένα 7χρονο συμμετέχει ενεργά σε συζητήσεις με τους συμμαθητές του, ακούγοντας προσεκτικά και εκφράζοντας τον εαυτό του με σαφήνεια για να προωθήσει την αποτελεσματική επικοινωνία.
Καλλιεργούν εποικοδομητικές σχέσεις με τους άλλους: Σε αυτό το στάδιο, τα παιδιά αρχίζουν να κατανοούν τη σημασία της φιλίας και της συνεργασίας. Μαθαίνουν να μοιράζονται, να εναλλάσσονται και να συνεργάζονται με τους συνομηλίκους τους.
Παράδειγμα: Ένα 6χρονο παιδί μοιράζεται παιχνίδια και εναλλάσσεται με τους φίλους του κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, καλλιεργώντας θετικές σχέσεις μέσω της συνεργασίας και του μοιράσματος.
Αντιμετωπίστε τις διαπροσωπικές συγκρούσεις: Οι διαπροσωπικές συγκρούσεις είναι συνηθισμένες καθώς τα παιδιά πλοηγούνται στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και μαθαίνουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους. Αρχίζουν να αναπτύσσουν βασικές δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων.
Παράδειγμα: Ένα 8χρονο παιδί επιλύει τις διαφωνίες με τα αδέλφια του μιλώντας και ακούγοντας εναλλάξ, βρίσκοντας συμβιβασμούς που ικανοποιούν και τα δύο μέρη.
9-11 ετών:
Επικοινωνούν και αλληλεπιδρούν αποτελεσματικά: Καθώς τα παιδιά εισέρχονται στα ανώτερα δημοτικά έτη, τελειοποιούν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες και γίνονται πιο επιδέξια στο να εκφράζονται και να κατανοούν τις απόψεις των άλλων.
Παράδειγμα: Ένα 10χρονο παιδί συμμετέχει σε ομαδικές εργασίες μοιράζοντας ιδέες, ακούγοντας τις απόψεις των άλλων και συνεργαζόμενο για την επίτευξη κοινών στόχων.
Καλλιεργούν εποικοδομητικές σχέσεις με τους άλλους: Σε αυτή την ηλικία, τα παιδιά αναζητούν βαθύτερες σχέσεις με τους συνομηλίκους τους και εργάζονται ενεργά για να δημιουργήσουν φιλίες που βασίζονται σε κοινά ενδιαφέροντα και αμοιβαίο σεβασμό.
Παράδειγμα: Ένα 11χρονο αναζητά ενεργά ευκαιρίες να κάνει νέους φίλους και αναπτύσσει ισχυρούς δεσμούς μέσα από κοινά ενδιαφέροντα και εμπειρίες.
Αντιμετωπίζουν τις διαπροσωπικές συγκρούσεις: Καθώς τα παιδιά ωριμάζουν, αποκτούν καλύτερα εφόδια για να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις χρησιμοποιώντας δεξιότητες επικοινωνίας και επίλυσης προβλημάτων για να βρίσκουν ειρηνικές λύσεις.
Παράδειγμα: Ένα 9χρονο παιδί επιλύει τις συγκρούσεις με τους συμμαθητές του συζητώντας ήρεμα τις διαφορές και βρίσκοντας αμοιβαία αποδεκτές λύσεις, καλλιεργώντας θετικές σχέσεις και ομαδική εργασία.
12-14 ετών:
Αποτελεσματική επικοινωνία και αλληλεπίδραση: Κατά την πρώιμη εφηβεία, οι μαθητές βελτιώνουν το στυλ επικοινωνίας τους και μαθαίνουν να περιηγούνται σε πιο σύνθετες κοινωνικές καταστάσεις.
Παράδειγμα: Ένας 13χρονος επικοινωνεί ανοιχτά με συνομηλίκους και δασκάλους, διατυπώνοντας σκέψεις και συναισθήματα με σαφήνεια και σεβασμό σε ομαδικές συνθήκες και σε αλληλεπιδράσεις ένας προς έναν.
Καλλιεργούν εποικοδομητικές σχέσεις με άλλους: Οι έφηβοι αυτής της ηλικιακής ομάδας εμβαθύνουν τις φιλίες τους και αναζητούν υποστηρικτικές σχέσεις που παρέχουν την αίσθηση του ανήκειν και της αποδοχής.
Παράδειγμα: Ένας 12χρονος επιδεικνύει ενσυναίσθηση και υποστήριξη για τους συμμαθητές του ακούγοντας ενεργά τις ανησυχίες τους και προσφέροντας ενθάρρυνση και βοήθεια όταν χρειάζεται.
Αντιμετώπιση διαπροσωπικών συγκρούσεων: Καθώς οι έφηβοι αντιμετωπίζουν πιο ποικίλες κοινωνικές δυναμικές, αναπτύσσουν ισχυρότερες δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων και μαθαίνουν να διαχειρίζονται τις διαφωνίες με ωριμότητα και ενσυναίσθηση.
Παράδειγμα: Ένας 14χρονος επιλύει τις συγκρούσεις με τους φίλους του αναγνωρίζοντας το δικό του ρόλο στην κατάσταση και συνεργαζόμενος για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων.
15-17 ετών:
Επικοινωνήστε και αλληλεπιδράστε αποτελεσματικά: Στα μέσα και τέλη της εφηβείας, τα άτομα γίνονται πιο επιδέξια στο να εκφράζονται με αυτοπεποίθηση και σεβασμό, ενώ παράλληλα βελτιώνουν τις δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης.
Παράδειγμα: Ένας 16χρονος συμμετέχει σε ουσιαστικές συζητήσεις με συνομηλίκους και ενήλικες, εκφράζεται με αυτοπεποίθηση και σεβασμό, ενώ παράλληλα ακούει ενεργά τις απόψεις των άλλων.
Καλλιεργούν εποικοδομητικές σχέσεις με τους άλλους: Οι έφηβοι αυτής της ηλικιακής ομάδας αναλαμβάνουν ηγετικούς ρόλους και ενισχύουν κοινότητες χωρίς αποκλεισμούς, όπου η διαφορετικότητα γιορτάζεται και όλοι αισθάνονται ότι εκτιμώνται.
Παράδειγμα: Ένας 17χρονος επιδεικνύει ηγετική ικανότητα και ενσυναίσθηση καλλιεργώντας την αίσθηση του ανήκειν και της ένταξης μεταξύ των συμμαθητών του, καλωσορίζοντας τη διαφορετικότητα και υποστηρίζοντας την ατομικότητα των άλλων στο σχολείο, τη γειτονιά ή τον αθλητικό σύλλογο.
Αντιμετωπίζει τις διαπροσωπικές συγκρούσεις: Καθώς οι μαθητές πλησιάζουν την ενηλικίωση, αποκτούν δεξιότητα στη διαμεσολάβηση για τη διευθέτηση συγκρούσεων και τη διευκόλυνση του ανοιχτού διαλόγου για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων.
Παράδειγμα: Ένας 15χρονος διαμεσολαβεί σε συγκρούσεις στην ομάδα των συνομηλίκων του διευκολύνοντας τον ανοιχτό διάλογο, ενθαρρύνοντας τον συμβιβασμό και προωθώντας την κατανόηση και τη συμφιλίωση.
Προώθηση της ανάπτυξης της κοινωνικής δεξιότητας:
Για γονείς και φροντιστές:
Ανακαλύψτε το ιδανικό πρόγραμμα μαθημάτων για τα παιδιά σας στην πλατφόρμα, προσαρμοσμένο στις μοναδικές μαθησιακές ανάγκες και προτιμήσεις σας.
Υποδείξτε υγιείς σχέσεις: Λειτουργήστε ως θετικό πρότυπο, επιδεικνύοντας υγιή επικοινωνία, επίλυση συγκρούσεων και ενσυναίσθηση στις δικές σας σχέσεις με μέλη της οικογένειας, φίλους και συναδέλφους.
Διοργανώστε συναντήσεις για παιχνίδι: Οργανώστε παιχνίδια με συνομηλίκους για να δώσετε στα παιδιά ευκαιρίες να εξασκήσουν κοινωνικές δεξιότητες, όπως το μοίρασμα, η εναλλαγή και η επίλυση συγκρούσεων.
Οικογενειακές συναντήσεις: Πραγματοποιήστε τακτικές οικογενειακές συναντήσεις όπου όλοι έχουν την ευκαιρία να μοιραστούν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ανησυχίες τους σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον. Ενθαρρύνετε την ενεργό ακρόαση και την επικοινωνία με σεβασμό.
Ενθαρρύνετε την ομαδική εργασία: Εμπλέξτε τα παιδιά σε δουλειές του σπιτιού ή σε συνεργατικά έργα όπου μπορούν να συνεργαστούν με τα αδέλφια ή τα μέλη της οικογένειας για την επίτευξη ενός κοινού στόχου, καλλιεργώντας την ομαδικότητα και τη συνεργασία.
Διδάξτε την ενεργητική ακρόαση: Διδάξτε στα παιδιά τη σημασία της προσεκτικής ακρόασης των άλλων, μοντελοποιώντας δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης και παρέχοντάς τους ευκαιρίες να εξασκηθούν στο να συνοψίζουν και να αντανακλούν όσα έχουν πει οι άλλοι.
Για εκπαιδευτές:
Παιχνίδια που σπάνε τον πάγο: Ξεκινήστε τις συνεδρίες με παιχνίδια ή δραστηριότητες που σπάνε τον πάγο και ενθαρρύνουν τους μαθητές να γνωριστούν καλύτερα μεταξύ τους. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην άρση των εμποδίων και να ενισχύσει την αίσθηση συντροφικότητας μεταξύ των μαθητών.
Σενάρια παιχνιδιού ρόλων: Δημιουργήστε σενάρια παιχνιδιού ρόλων βασισμένα σε πραγματικές καταστάσεις όπου οι μαθητές πρέπει να διαχειριστούν τις διαπροσωπικές σχέσεις. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει σενάρια όπως η επίλυση συγκρούσεων με τους συμμαθητές τους, να ζητούν βοήθεια από έναν καθηγητή ή να εργάζονται σε μια ομαδική εργασία με τους συμμαθητές τους.
Ομαδικές συζητήσεις: Διευκολύνετε ομαδικές συζητήσεις για θέματα που σχετίζονται με κοινωνικές δεξιότητες, όπως η ενεργητική ακρόαση, η ενσυναίσθηση και η διεκδικητικότητα. Ενθαρρύνετε τους μαθητές να μοιραστούν τις δικές τους εμπειρίες και απόψεις και παρέχετε καθοδήγηση για το πώς να επικοινωνούν αποτελεσματικά σε ομαδικά περιβάλλοντα.
Εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες: Προσφέρετε ασκήσεις εκπαίδευσης σε κοινωνικές δεξιότητες που εστιάζουν σε συγκεκριμένους τομείς της διαχείρισης σχέσεων, όπως οι συστάσεις, η έναρξη συζητήσεων ή η έκφραση εκτίμησης για τους άλλους.
Ανατροφοδότηση και αναστοχασμός:
Μετά την ολοκλήρωση ενός ομαδικού έργου, παρέχετε ανατροφοδότηση σχετικά με τις δεξιότητες συνεργασίας και ομαδικής εργασίας των εκπαιδευομένων. Μπορείτε να προωθήσετε τον αναστοχασμό θέτοντας ερωτήσεις όπως: "Πώς συμβάλλατε στην επιτυχία της ομάδας;", "Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε κατά τη συνεργασία με τους συμμαθητές σας και πώς τις αντιμετωπίσατε;", "Πώς διασφαλίσατε ότι οι ιδέες όλων ακούστηκαν και εκτιμήθηκαν;", "Ποιες στρατηγικές χρησιμοποιήσατε για την επίλυση συγκρούσεων εντός της ομάδας;".
Μετά από μια συζήτηση ή αντιπαράθεση στην τάξη, δώστε ανατροφοδότηση σχετικά με τις δεξιότητες επικοινωνίας και ακρόασης των μαθητών. Μπορείτε να θέσετε αναστοχαστικές ερωτήσεις όπως: "Πόσο καλά ακούσατε και εξετάσατε τις αντίθετες απόψεις κατά τη διάρκεια της συζήτησης;", "Εκφράσατε αποτελεσματικά τις δικές σας ιδέες και απόψεις και πώς υποστηρίξατε τα επιχειρήματά σας;", "Υπήρχαν στιγμές όπου νιώσατε ότι παρεξηγήσατε ή δυσκολευτήκατε να μεταφέρετε τις σκέψεις σας με σαφήνεια;", "Τι μάθατε από τη συζήτηση και πώς μπορεί να επηρεάσει την προσέγγισή σας σε μελλοντικές συζητήσεις;".
Κατά τη διάρκεια μιας αναστοχαστικής γραπτής εργασίας, προτρέψτε τους μαθητές να αναλύσουν τις αλληλεπιδράσεις τους με φίλους, μέλη της οικογένειας ή συνομηλίκους. Ορισμένες ερωτήσεις αναστοχασμού που μπορείτε να θέσετε είναι οι εξής: "Περιγράψτε μια πρόσφατη αλληλεπίδραση με κάποιον κοντινό σας άνθρωπο. Πώς πήγε και γιατί;", "Πώς χειρίζεστε συνήθως τις συγκρούσεις ή τις διαφωνίες στις σχέσεις σας;", "Υπάρχουν συνήθειες ή μοτίβα επικοινωνίας που έχετε παρατηρήσει στις αλληλεπιδράσεις σας με άλλους;", "Τι εκτιμάτε περισσότερο στις σχέσεις σας και πώς προσπαθείτε να διατηρήσετε αυτές τις σχέσεις;".
Περισσότερες πηγές:
Δείτε το "Δεξιότητες διαχείρισης σχέσεων" στο indeed.
Παρακολουθήστε το "The Power of Relationships" στο TEDx Talks όπου ο Andrew Mills μιλάει για τη σημασία των σχέσεων.
Διαβάστε "Διαχείριση σχέσεων: Το κλειδί για να τα πετύχετε όλα" στο Forbes.
Διαβάστε "5 συμβουλές για να βοηθήσετε τα παιδιά να αναπτύξουν θετικές σχέσεις" στο Better kids.
Δείτε το "5 τρόποι για να βοηθήσετε τα παιδιά να οικοδομήσουν θετικές σχέσεις" στο Big Life Journal.
Διαβάστε "Θετικές σχέσεις για γονείς και παιδιά: πώς να τις χτίσετε" στο raising children.net.
Διαβάστε "Χτίζοντας υγιείς σχέσεις με 40 χρήσιμα φύλλα εργασίας" στο Positive Psychology.com.
Δείτε το Healthy Relationships Resource Kit της Western Health.
Παρακολουθήστε το "The Three Requirements of a Good Relationship" από το The School of Life.
Συμπέρασμα:
Η γνώση της διαχείρισης των σχέσεων είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση ισχυρών δεσμών, την προώθηση της συνεργασίας και την αποτελεσματική επίλυση των συγκρούσεων. Καλλιεργώντας δεξιότητες όπως η αποτελεσματική επικοινωνία, η ενσυναίσθηση και η επίλυση συγκρούσεων από νεαρή ηλικία, τα άτομα μπορούν να καλλιεργήσουν θετικές σχέσεις και να ευδοκιμήσουν σε διάφορα προσωπικά και επαγγελματικά περιβάλλοντα. Η ενθάρρυνση της ανάπτυξης δεξιοτήτων διαχείρισης σχέσεων ενδυναμώνει τα άτομα να περιηγούνται στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις με αυτοπεποίθηση, ενσυναίσθηση και ακεραιότητα, οδηγώντας σε πιο ικανοποιητικές και επιτυχημένες ζωές.
Παραπομπές:
Frye, K. E., Boss, D. L., Anthony, C. J., Du, H., & Xing, W. (2022). Content analysis of the Casel framework using K–12 state SEL Standards. School Psychology Review, 1–15. doi:10.1080/2372966x.2022.2030193
Williams, R., & Williams, V. (2010). Lifeskills: 8 simple ways to build stronger relationships, communicate more clearly, and improve your health. Harmony.
Pawaria, K., & Pawaria, N. (2018). A study on review of literature on soft skills. International Journal of Research in Engineering, IT and Social Sciences, 08(11), 247–252.
McLaughlin, T., Aspden, K., & McLachlan, C. (2015). How do teachers build strong relationships. A study of teaching practices to support child learning and social emotional competence. New Zealand Council for Educational Research: Early Childhood Folio, 19, 31-38.